เจาะหลักกฎหมาย ประเด็นฎีกา : องค์ประกอบความผิด (เตรียมสอบ ผู้ช่วยผู้พิพากษา)
ทบทวนเตรียมสอบ ผู้ช่วยผู้พิพากษา (ปี 2567 -2568)
ถ้าวัตถุแห่งการกระทําคือ
“คน” ไม่ใช่ “ศพ” การกระทําก็ไม่ผิดมาตรา ๑๙๙ และไม่ผิดมาตรา ๓๖๖/๓
ฎีกาที่ ๑๓๒๖๒/๒๕๕๘ วินิจฉัยว่า
การที่จําเลยยกร่างชายที่หมดสติขึ้นรถกระบะแล้วนําฟางมาคลุมร่างกายแล้วจุดไฟเผารถกระบะ
โดยเข้าใจผิดว่าชายนั้นถึงแก่ความตายไปก่อนแล้ว จําเลยไม่ผิดมาตรา ๑๙๙ แม้จะกระทําไปโดยมีเจตนาพิเศษ
เพื่อปกปิดเหตุแห่งการตาย
(ทําไปเพื่อให้คนทั่วไปเข้าใจว่ารถถูกไฟไหม้และไฟคลอกคนในรถตาย)
เหตุผล เพราะ “ขาดองค์ประกอบภายนอก”
เนื่องจาก “วัตถุแห่งการกระทํา” ตามมาตรา ๑๔ คือ “ศพ”
แต่ตามความจริงสิ่งที่ถูกเผาคือ “คน” ไม่ใช่ “ศพ” (ถือ “ความจริง”
เป็นหลักในการวินิจฉัย)
ข้อสังเกต จําเลยก็ไม่ผิดมาตรา ๓๖๖/๓
เพราะไม่ใช่การ “ทําลายศพ” แต่จําเลยผิดมาตรา ๒๑๗ และมาตรา ๒๙๑
คดีนี้ ศาลตัดสินว่าจําเลยผิด มาตรา ๒๑๗
เพราะเป็นรถกระบะของผู้อื่น และผิดมาตรา ๒๙๑ โดยไม่ผิดมาตรา ๒๘๘
โดยศาลฎีกาวินิจฉัยในประเด็นมาตรา ๒๘๘ และมาตรา ๒๙๑ ดังนี้
การที่จําเลยจุดไฟเผารถกระบะคันเกิดเหตุโดยเข้าใจว่าผู้ตายถึงแก่ความตาย
แล้ว เป็นการกระทําโดยมิได้รู้ข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบของความผิด จึงไม่มี
เจตนาฆ่าผู้ตาย แต่การกระทําของจําเลยหาได้ใช้ความระมัดระวังตรวจดูให้ดีก่อนว่า
ผู้ตายถึงแก่ความตายแล้วหรือไม่ ซึ่งบุคคลในภาวะเช่นจําเลยจักต้องมีตามวิสัยและ
พฤติการณ์ แต่หาได้ใช้ให้เพียงพอไม่ จึงมีความผิดฐาน “กระทําโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นถึงแก่ความตาย”
ตามมาตรา ๒๙๑
ย่อหลักกฎหมาย
มาตรา ๑๙๙ เป็นกระทําไปโดย "มีเจตนาพิเศษ" เพื่อปกปิดเหตุแห่งการตาย
มาตรา ๓๖๖/๓ “ทําลายศพ”
คำบรรยายเนติ วิชา กฎหมายอาญา ม.๕๙-๑๐๖ อ.เกียรติขจรฯ เล่มที่ ๓ สมัยที่ ๗๗
